مزاج شناسی در طب سنتی چیست؟
مزاج شناسی در طب سنتی از علومی است که از گذشته مورد توجه افراد عام و خاص بوده است.ببشتر افراد صرفنظر از میزان سوادشان از این علم آگاه بوده اند و در زندگی خود از آن بهره برده اند.تمام کارشناسان علوم مختلف مانند نجوم،علوم اجتماعی و تعلبم و تربیت در بحث های خود از این علم استفاده کرده اند.
از اینرو جهت گیری صنعت گران در به وجود آوردن ابزار خود هیچ گاه در مقابل علوم زیستی قرار نمی گرفت و در مقابل قانون مندی های طبیعت نبود.از زمانی که علوم غربی وارد علوم شرقی شد و یک نابسامانی در این علوم ایجاد کرد و دیگر این علم از کم کم روبه نابودی و انزوا رفت.
از بین رفتن طب قدیم با ورود علم غربی…!
با ورود علوم غربی طب سنتی رو به انزوا رفت.برای مثال طب سنتی گیاه زنجبیل را در طب قدیم باعث خوب شدن سردردهای سرد می دانست و سردردهای گرم را تشدید می کند و در افراد با مزاج گرم و خشک باعث بروز خارش و اگزما می شود.اما در پزشکی گفته می شود این گیاه در 71 درصد باعث تسکین درد و در 21 درصد موارد باعث ایجاد خارش و اگزما می شود و هیچ کاری به مزاج شناسی در طب سنتی ندارد.
اگر نگرشی کلی نسبت به طب سنتی و طب قدیم داشته باشیم پایه علوم مختلف بر پایه مزاج شناسی بنا شده است و با بررسی این علوم به این نتایج می رسیم که در نهایت از ترکیب علوم قدیم و جدید بهترین شیوه علمی به دست می آید.که با این شیوه می توان بیماری ها را بهتر تشخیص داد و به بهترین شکل درمان کرد.
چگونه طبیعت خوراکی ها و افراد را بشناسیم؟
در طب سنتی با احاطه بر طبع شناسی می توان طبیعت خوراکی های طبیعی را تشخیش داد.خوراکی های تند و شور و شیرین دارای طبیعت گرم هستند و تلخ مزه ها هم به استثنای کافور گرم مزاج هستند.اما آن هایی که ترش مزه ،گس مزه و یا بی مزه هستند مانند خیار و کیوی دارای طبیعت سرد هستند.(مقاله سویق بمب انرژی)
اندام های هر انسان هم از اخلاط چهار گانه تشکیل شده اند: صفرا،دم،بلغم،سودا که از ارکان تشخیصی مزاج شناسی هستند و هر کس تعادل اخلاط چهارگانه را داشته باشد دارای مزاج معتدل است و هر کس غلبه هر کدام از اخلاط را داشته باشد دارای همان طبع است یعنی غلبه صفرا صفراوی است و غلبه بلغم بلغمی و غلیه سودا سودایی و غلبه دم دموی است.
بیماری ها ناشی از غلبه اخلاط…!
همان طور که گفتیم بدن از اخلاط چهارگانه تشکیل شده است و در طب سنتی و طب قدیم هم براین اعتقاد هستند که غلبه بیش از حد اخلاط باعث ایجاد بیماری می شود و هر عکس باید در قرینه یا عکس آن خلط اضافی عمل کند تا تعدیل شود و باعث سلامتی بدن شود.مثلا کسی که غلبه صفرا دارد باید رطوب بدن را افزایش دهد و به سمت بلغم برود و هر کس بلغم اضافی دارد باید به سمت خشکی برود و صفرایش افزایش یابد.
غلبه اخلاط که باعث ایجاد بیماری ها می شود مانند افزایش بلغم که باعث درد زانو و مفاصل می شود و و مشکلات معده و سستی بدن و کم کاری حافظه و ازدیاد صفرا باعث ریزش مو، جوش زدن پوست، بی قراری و تپش قلب و افزایش دم باعث غلظت خون و فشار خون و بیماری های دیگر می شود و سودای زیاد باعث خشکی و از بین رفتن پوست و بی ارادگی و بی تفاوتی می شود.
طبیعت رفتاری چیست
رفتارهای مختلف بستگی به طبع و مزاج افراد متفاوت است و ممکن است افراد دارای طبیعتی ترکیبی باشند یا اینکه دارای به هم ریختگی اخلاط باشند و باید به حد اعتدال برسند تا روی خلق و خوی آن ها هم تاثیر بگذارد.در طب قدیم افراد به چهار دسته کلی تقسیم می شوند و بلغمی،سودایی،دموی و صفراوی خوانده می شوند.
بلغمی ها دارای رفتاری آرام و کم حرف هستند و با اندامی چاق، و بسیار آهسته صحبت می کنند و پوست و موی روشن دارند اما صفراوی ها دارای پوست تیره تر و خشک تر و پرجنب و جوش و فعال با حافظه قوی هستند و سریع سخن می گویند.سودایی ها گاها پوست تیره تر نسبت به بلغمی ها دارند و آرام گوشه گیر اما در علوم فنی و ریاضی قوی هستند و جزء مبتکران به حساب می آیند و بسیار لاغر هستند.
دموی ها دارای قد و قامت درشت و چهار شانه و پر مو و با صدایی کلفت هستند و عروق برجسته ای نسبت به بلغمی ها دارند و کسی که دموی هست باید سودازا مصرف کند و به سمت سردی و خشکی برود و کسی که صفراوی است باید به سمت سردی و تری یا بلغم برود و این طور خود را با خوراکی ها تعدیل کند.در کل در طب سنتی رفتار ها و رنگ ها و مواد مخدر و اندام ها و هر صدای آب در طبیعت همه و همه طبیعت جداگانه دارند.پس لازمه زندگی ما شناخت بیشتر مزاج شناسی در طب سنتی است.